W 2022 r. CERT Polska odnotował próby wyłudzenia pieniędzy właśnie pod przykrywką prowadzenia działań pomocowych[1]. Wykryto wówczas fałszywą domenę łudząco podobną do Pomagam.pl, znanego serwisu do tworzenia zbiórek. Organizatorem tej zbiórki miała być sama Fundacja Pomagam, a zebrane środki sięgały ponad 3,5 mln złotych.

Oszustwa mogą dotyczyć m.in.:

·  Leczenie nieistniejącej osoby – na platformach społecznościowych mogą pojawiać się apele o pomoc finansową m.in. na wsparcie w kosztownym leczeniu lub zakupie specjalistycznego sprzętu medycznego dla osoby/dziecka w potrzebie.

·  Zbiórki na fikcyjne cele – niektórzy oszuści wykorzystują chęć wspierania ofiar w trudnych sytuacjach życiowych, np. konfliktu zbrojnego, wypadku, pożaru mieszkania.

·  Zbiórki na rzecz zwierząt – przestępcy posługują się również akcjami, których celem jest pomoc na rzecz cierpiących zwierząt. Często używają do tego drastycznych zdjęć lub filmów, które nie tylko przyciągają uwagę, ale przede wszystkim wywołują skrajne emocje, w tym także chęć udzielenia natychmiastowego wsparcia.

Niestety, przekazane przez darczyńców środki finansowe pochodzące z fikcyjnych zbiórek, nigdy nie trafiają na wskazany cel.
 

 Sprawdzanie wiarygodności zbiórek internetowych może byc trudne, ale istnieje kilka sposobów, które mogą pomoc w weryfikacji.

·  Dokładnie zapoznaj się z celem zbiórki i jej opisem. Sprawdź, czy jest jasno określone, na co zostaną przeznaczone zebrane fundusze i w jaki sposób zostaną zrealizowane cele zbiórki.

·  Zweryfikuj adres strony internetowej, na jakiej organizowana jest zbiórka. Przestępcy bardzo często przygotowują fałszywą stronę internetową, która do złudzenia przypomina stronę organizacji pozarządowej lub innej instytucji legalnie przeprowadzającej zbiórki pieniężne. Jeśli masz wątpliwość co do poprawności adresu, zrezygnuj z wpłacania pieniędzy.

·   Sprawdź, kto organizuje zbiórkę. Upewnij się, czy organizator jest wiarygodną osobą lub organizacją pozarządową. Można skontaktować się z daną organizacją lub poszukać informacji w internecie.

·   Sprawdź, czy zbiórka jest powiązana z jakąś wiarygodną instytucją, np. szpitalem, domem dziecka lub inną organizacją, która potwierdzi, że współpracuje z danym organizatorem.

·   Skontaktuj się z organizatorem zbiórki. Zadaj mu pytania dotyczące jej celu, przeznaczenia zebranych funduszy i sposobu ich rozliczenia. Wiarygodny organizator powinien odpowiedzieć na pytania w sposób klarowny i szczegółowy.

·    Wykorzystaj oficjalne kanały komunikacji. Fałszywe zbiórki często są promowane za pośrednictwem nieoficjalnych mediów społecznościowych (należących do prywatnych osób albo na ogólnych grupach) lub wiadomości e-mail. Sprawdź, czy organizacja posiada oficjalne konto w mediach społecznościowych, takie jak Facebook czy X (dawny Twitter), a także oficjalną stronę internetową.

·   Zapoznaj się z opiniami lub komentarzami osób, które już wspierały daną zbiórkę. Możesz je znaleźć na stronach internetowych, forach dyskusyjnych lub grupach społecznościowych.

Należy pamiętać, że środki utracone w wyniku fałszywej zbiórki to coś więcej niż tylko stracone finanse, ale także wielkie rozczarowanie, które może skutkować zniechęceniem do niesienia pomocy tym, którzy naprawdę jej potrzebują lub działają w słusznej sprawie.

Nie bójmy się pomagać, ale róbmy to mądrze!