Do fałszywych inwestycji prowadzi wiele dróg:
· Reklamy sponsorowane w mediach społecznościowych lub przeglądarkach internetowych, często z wykorzystaniem wizerunków osób publicznych lub logotypów zaufanych marek. Oszuści bezprawnie wykorzystują wizerunki znanych osób do przygotowania, z wykorzystaniem technologii (tzw. deepfake) specjalnie spreparowanych nagrań, które zachęcają do inwestowania.
· Rekomendacje influencerów lub nowo poznanych osób, które przekonują, że same od dawna zarabiają w ten sposób.
· Fałszywe wiadomości mailowe lub SMS, z informacją zachęcającą do „pewnych inwestycji” oraz linkiem do stron służących do wyłudzania danych.
Jak sprawdzić autentyczność inwestycji?
Przede wszystkim zachowaj zdrowy rozsądek – tym bardziej, jeśli natrafisz na oferty zbyt piękne, by mogły być prawdziwe. „Niewielka wpłata, wysokie zyski i pewna inwestycja” – jedyne, czego możemy być pewni, to że ktoś będzie próbować nas oszukać.
Pamiętaj!
Przed podjęciem jakichkolwiek decyzji finansowych dotyczących inwestycji zawsze należy zweryfikować jej autentyczność!
Krok 1. Zweryfikuj miejsce, w którym znajduje się reklama.
· Sprawdź poprawność adresu domeny, na którą nastąpiło przekierowanie: czy faktycznie jest to oficjalna strona danej marki (instytucji bądź osoby publicznej), której logotyp został wykorzystany w reklamie.
Bardzo często strony z fałszywymi inwestycjami łudząco przypominają strony oryginalne pod względem szaty graficznej, dlatego może być trudno je odróżnić. Tym, co powinno wzbudzić naszą czujność, jest nazwa domeny widoczna w pasku okna przeglądarki. Sprawdź, czy adres jest identyczny z prawdziwą domeną firmy czy instytucji (ale uważaj na adresy, które tylko przypominają nazwę danej marki), czy nie ma tam „literówek” lub niespotykanego wcześniej ciągu znaków w adresie.
· W przypadku trafienia na reklamę w mediach społecznościowych, zwróć uwagę na to, kto sponsoruje daną reklamę np. czy jest to oficjalny profil jakiejś marki czy osoby publicznej. Dokładnie zweryfikuj informacje zawarte w profilu i sprawdź, jakie treści były wcześniej na nim publikowane, ile wynosi liczba polubień danego profilu, a także zapoznaj się z komentarzami. Jeśli cokolwiek budzi Twoje wątpliwości, zaufaj intuicji.
· Pamiętaj, że zdarzają się przypadki przejęcia profili firmowych w mediach społecznościowych lub tworzenia kont o podobnej nazwie. Takie profile najczęściej wykorzystywane są przez przestępców w celu wyłudzenia danych lub pieniędzy.
· Sprawdź opinie na temat danej inwestycji w różnych miejscach w internecie. Dzięki temu będzie można je porównać – jeśli wszystkie są do siebie podobne i zamieszczone w podobnym czasie, to może być oszustwo.
· Sprawdź fora internetowe, recenzje i komentarze, aby dowiedzieć się, czy inni inwestorzy mieli negatywne doświadczenia z daną firmą inwestycyjną. Jeśli tak – nie bagatelizuj ostrzeżeń.
Krok 2. Zweryfikuj firmę.
· Zwróć uwagę na nazwę i dane rejestrowe firmy: czy są dostępne na stronie, czy jest widoczny numer NIP, dzięki któremu możesz sprawdzić dane firmy zawarte w rejestrach CEDIG lub KRS.
· Sprawdź, czy dana firma znajduje się w rejestrach Komisji Nadzoru Finansowego. Możesz to zrobić za pomocą wyszukiwarki KNF – wyszukiwarka podmiotów.
· Upewnij się, czy firma nie widnieje na liście ostrzeżeń publicznych prowadzonej przez KNF. Znajdują się tam podmioty, wobec których zostało złożone zawiadomienie o możliwości popełnienia przestępstwa.
· Zweryfikuj osobę, która podaje się za doradcę inwestycyjnego. Upewnij się, że ma odpowiednie kompetencje i uprawnienia, by takich rad udzielać. Sprawdź, czy widnieje na liście doradców inwestycyjnych prowadzonej przez KNF lub czy pracuje w autoryzowanych firmach inwestycyjnych.
· W przypadku inwestycji u zagranicznych pomiotów, odwiedź stronę IOSCO Investor Alerts Portal – znajdziesz tam informacje o podejrzanych działaniach i oszustwach finansowych, które mogą wpływać na inwestorów na całym świecie. Portal umożliwia inwestorom dostęp do oficjalnych ostrzeżeń i komunikatów, które zostały wydane przez regulacyjne agencje nadzoru rynków wartościowych z różnych krajów członkowskich IOSCO.
Wiele fałszywych platform inwestycyjnych jest zarejestrowanych w egzotycznych państwach, znanych jako tzw. raje podatkowe, co utrudnia nadzór nad nimi. Dlatego zachowaj szczególną czujność, zdrowy rozsądek i dokładnie sprawdź firmę, która oferuje nieprawdopodobnie wysokie zarobki. W wielu przypadkach odzyskanie utraconych pieniędzy jest skomplikowane, czasochłonne, a nawet niemożliwe.
Nie daj się zwieść nagraniom i reklamom z wizerunkiem znanych osób – większość z nich to oszustwa z wykorzystaniem technologii deepfake. Manipulacje obrazem, dźwiękiem i treściami z udziałem „osób z pierwszych stron gazet” potrafią wyjątkowo szybko rozprzestrzeniać się w sieci. Wielu ludzi wierzy w to, co mówią celebryci, i ślepo podąża za ich wskazówkami. Niestety, bez dokonania weryfikacji autentyczności nagrań i wypowiedzi można dać się oszukać, a tym samym stracić oszczędności życia.
Jeśli podejrzewasz, że padłeś ofiarą oszustwa inwestycyjnego, zbierz dokładne informacje dotyczące czasu zdarzenia i sposobu kontaktu z oszustami, numery telefonów, adresy e-mail, numery rachunków bankowych, na które przelałeś środki, dane odbiorców tych środków oraz adresy portfeli kryptowalutowych (w przypadku, gdy oszuści żądają wymiany pieniędzy na kryptowaluty). Jak najszybciej zawiadom policję lub prokuraturę o podejrzeniu przestępstwa.