Do kradzieży tożsamości może dojść zarówno poprzez internetowe wyłudzenie danych (np. wyłudzenie danych uwierzytelniających do serwisów, np. loginów i haseł), jak i kradzieży dokumentu tożsamości.

Wykorzystanie wykradzionych danych i/lub wizerunku może skutkować takimi konsekwencjami:

• zaciągnięcie zobowiązań finansowych na osobę, której dane zostały wykradzione, np. kredytu lub pożyczki;
• podszycie się pod rzeczywiste konta w mediach społecznościowych i umieszczanie kompromitującej zawartości bądź wyłudzanie pieniędzy za pomocą płatności elektronicznych;
• straty finansowe (np. żądanie okupu lub związane z kradzieżą tożsamości).

Poniżej omówione zostały działania, które możesz podjąć, aby ochronić swoją  prywatność i uniknąć nieprzyjemnych niespodzianek podczas wakacji.

1. Przechowywanie i zabezpieczanie dokumentów

Podczas podróży, wyjazdu, wyjścia z hotelu, zawsze miej przy sobie tylko niezbędne dokumenty, które potwierdzą Twoja tożsamość (np. paszport czy dowód osobisty) i najlepiej, jedną kartą płatniczą. paszport czy dowód osobisty), a także najlepiej jedną kartą płatniczą. Pozostałe dokumenty pozostaw w bezpiecznym miejscu (np. w hotelu, w sejfie), co może znacząco zmniejszyć ryzyko ich utraty lub kradzieży. Pamiętaj: nie udostępniaj żadnych swoich dokumentów osobom trzecim.

Możesz zabezpieczyć swoje dokumenty przed kradzieżą, używając skanera lub fotokopii jako zapasowych kopii. Możesz także zablokować karty płatnicze za pomocą aplikacji bankowej w razie potrzeby. Rozważ wprowadzenie limitów na kartach, których używasz.

2. Dokumenty jako zastaw za sprzęt

W czasie wyjazdów często korzystamy z wypożyczalni, np. samochodu, sprzętu wodnego, sprzętu narciarskiego itp. Pamiętaj – żaden właściciel wypożyczalni nie może żądać od Ciebie pozostawienia dowodu tożsamości. Może za to spisać zawarte w nim dane na wypadek ewentualnego dochodzenia roszczeń, np. w przypadku uszkodzenia wypożyczonego sprzętu. Dane te powinny zostać co do zasady usunięte po zrealizowaniu celu ich pozyskania. Dlatego nie zostawiaj swoich dokumentów bez opieki i nie pozwalaj na ich kserowanie, chyba że istnieje jasna podstawa prawna, aby to zrobić.

3. Uważaj na kieszonkowców

Do utraty kontroli nad danymi osobowymi może również dojść także w przypadku kradzieży. Poza stratą pieniędzy oznacza to często utratę dokumentów i kart płatniczych. Pamiętaj, aby w takiej sytuacji jak najszybciej zastrzec możliwość wykorzystania danych ze skradzionych dokumentów.

Celem kradzieży może być także Twój sprzęt, np. telefon. Jego strata to nie tylko utrata utrwalonych na fotografiach i filmach wspomnień, ale także możliwość niepożądanego dostępu do zainstalowanych na nim aplikacji, danych wrażliwych, ważnych plików. Smartfony są bogatym źródłem informacji o nas. Dlatego zabezpiecz swój telefon, aby nie mógł być łatwo wykorzystany. Przede wszystkim – jeżeli dotąd tego nie zrobiłeś/-łaś – wprowadź blokadę telefonu zabezpieczoną hasłem, pinem lub biometrią. Możesz też ustawić śledzenie GPS, które ułatwi odnalezienie telefonu nie tylko w przypadku kradzieży, ale też jego zgubienia.

4. Bezpieczne korzystanie z mediów społecznościowych

Uważaj, jakie informacje udostępniasz na swoich profilach w  mediach społecznościowych. Unikaj publikowania zbyt wielu szczegółów na temat podróży, np. szczegółowych planów wycieczki, zdjęć, informacji o swoim miejscu pobytu w czasie rzeczywistym. Pamiętaj, że Twoje mieszkanie czy dom zostały bez opieki, a złodzieje mogą je obserwować w trakcie Twojej nieobecności.

Zwracaj uwagę na ustawienia prywatności swoich kont na mediach społecznościowych i ogranicz dostęp do swoich danych tylko dla znajomych i osób, którym naprawdę ufasz.

Pamiętaj, że opublikowane przez Ciebie zdjęcia mogą zawierać więcej informacji, niż mogłoby się wydawać na pierwszy rzut oka, np. metadane, takie jak data i czas wykonania zdjęcia, lokalizacja czy ustawienia kamery.

5. Monitoruj aktywność na swoich kontach bankowych

Regularnie sprawdzaj konta bankowe i karty płatnicze pod kątem podejrzanych aktywności. W przypadku wykrycia nieautoryzowanych przez Ciebie transakcji, niezwłocznie skontaktuj się z bankiem lub dostawcą usług płatniczych w celu zgłoszenia incydentu i podjęcia stosownych działań naprawczych

6. Ostrzeżenie przed phishingiem

Zwracaj szczególną uwagę na niespodziewane e-maile, linki, wiadomości tekstowe, które mogą zawierać złośliwe załączniki lub linki do spreparowanych przez przestępców stron internetowych. Bądź ostrożny podczas pobierania plików z internetu i unikaj klikania w reklamy (zwłaszcza te, które obiecują wygraną). Pamiętaj, żeby nigdy nie podawać swoich danych osobowych na nieznanych, niezaufanych stronach internetowych. Nie podawaj też w rozmowach telefonicznych swoich danych osobowych osobom, których nie znasz lub których tożsamości nie jesteś w stanie zweryfikować.

7. Zabezpieczenie urządzeń mobilnych

Zabezpiecz swoje urządzenia mobilne hasłem, PIN-em lub za pomocą biometrii. W razie kradzieży sprzętu, osoby trzecie nie będą miały do niego dostępu. Pamiętaj również o zaszyfrowaniu danych, które przechowujesz na karcie pamięci. Rozważ korzystanie z chmury i twórz kopie zapasowe danych na Twoim urządzeniu.

Ochrona prywatności podczas wakacji to nie tylko kwestia fizycznej ochrony dokumentów, ale także świadomości cyfrowej i ostrożności podczas korzystania z technologii. Działając świadomie i podejmując odpowiednie środki ostrożności, możesz cieszyć się swoimi wakacjami, mając pewność, że Twoje dane osobowe są bezpieczne.

Jednak zdarzyło się – dokument został skradziony lub wyciekły dane – co robić?

• Wyloguj się i zmień swoje hasła

Jeśli wyciek dotyczył danych do logowania, wyloguj się z miejsca, w którym doszło do zdarzenia. Zaznacz funkcję, która umożliwia wylogowania ze wszystkich urządzeń, za pomocą których uzyskano dostęp do konta lub usługi. Następnie zmień hasło i, jeśli to możliwe, włącz uwierzytelnianie dwuskładnikowe.

• Pamiętaj, aby zawsze przy tworzeniu nowych haseł stosować się do odpowiednich zasad bezpieczeństwa.

Hasło powinno być m.in.: silne, liczące CO NAJMNIEJ 14 znaków, zawierające małe i duże znaki, a także unikatowe, zgodnie z regułą „jedno hasło = jedno konto".

Nie masz pewności, czy Twoje dane wyciekły? Sprawdź to za pomocą dedykowanych do tego serwisów (np. https://haveibeenpwned.com/).

•  

• Zastrzeż swoje dokumenty w banku

W sytuacji wycieku danych z dowodu osobistego lub z karty płatniczej w pierwszej kolejności zastrzeż dokumenty. Banki należące do programu „Dokumenty Zastrzeżone” oferują możliwość zastrzeżenia dokumentów w swoich placówkach. Sprawdź listę placówek oferujących tę usługę i w razie konieczności, skontaktuj się z wybranym bankiem[1].

Rozważ skorzystanie z usługi „Zastrzeż PESEL” – dzięki czemu nikt go nie wykorzysta bez Twojej wiedzy. Więcej na temat usługi dowiesz się tutaj.

Możesz także skorzystać z międzybankowego Systemu Zastrzegania Kart, dzwoniąc pod numer (+48) 828 828 828.

•  

• Zgłoś zdarzenie na policję.

Pamiętaj, aby zatrzymać potwierdzenie zgłoszenia. W razie ewentualnego wykorzystania Twoich danych będziesz dysponował dowodem w sprawie sądowej.