Internet wciąga młodych ludzi coraz mocniej. Obecnie nastolatki spędzają w sieci w czasie wolnym średnio 4 godziny i 50 minut dziennie. W dni wolne od zajęć szkolnych czas ten wydłuża się średnio do 6 godzin i 10 minut – wynika z najnowszego raportu „Nastolatki 3.0”, który powstał w Państwowym Instytucie Badawczym NASK. Choć internet jest przydatnym narzędziem, nie jest wolny od zagrożeń.

Najważniejsza jest edukacja

Jako rodzice chcemy mieć pewność, że nasze dzieci korzystając z internetu są bezpieczne. Jednak zapewnienie im bezpieczeństwa może być trudne, skoro wielu z nas nigdy nie dorastało w środowisku internetowym. Na początek warto zacząć od rozmowy z dzieckiem. Dobrze jest je nauczyć, aby zachowywały się w internecie tak, jak w prawdziwym świecie. Oto kilka kwestii do przedyskutowania z dziećmi:

1. 1. Czas, w którym mogą lub nie mogą korzystać z Internetu i jak długo mogą to robić.
2. 2. Rodzaje stron internetowych oraz gier, z których mogą korzystać i dlaczego są one odpowiednie lub nie.
3. 3. Jakie informacje mogą udostępniać i komu. Dzieci często nie zdają sobie sprawy, że to, co publikują, nie znika i staje się publiczne.
4. 4. Komu powinny zgłaszać problemy, takie jak dziwne wyskakujące okienka, groźne witryny internetowe lub nieodpowiednie zachowanie innych użytkowników internetu.
5. 5. Traktowanie innych w internecie tak, jak sami chcemy być traktowani.
6. 6. soby mogą nie być w rzeczywistości tymi, za kogo się podają i nie wszystkie dostępne informacje są prawdziwe.
7. 7. Co można kupić online i przez kogo, wliczając w to zakupy w grach.

Powyższe kwestie można powiązać ze szkolnymi ocenami dzieci, wykonaniem ich obowiązków domowych lub tym, w jaki sposób traktują innych. Im wcześniej zaczniemy rozmawiać z dziećmi o naszych oczekiwaniach, tym lepiej.

Jak zacząć rozmowę?

Najprościej będzie zapytać dziecko, z jakich aplikacji korzysta i jak one działają. Stawiamy wtedy swoje dziecko w roli nauczyciela i dzięki temu możemy dowiedzieć się, co rzeczywiście robi online. Utrzymywanie otwartej i aktywnej komunikacji to najlepszy sposób na zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa w dzisiejszym cyfrowym świecie.

Technologie bezpieczeństwa i kontrola rodzicielska

Istnieją technologie bezpieczeństwa i systemy kontroli rodzicielskiej, których można użyć do monitorowania i zapewnienia ochrony dzieciom. Zwykle zapewniają możliwości egzekwowania czasu korzystania i zabezpieczenia treści. Należy jednak pamiętać, że żadna z nich nie jest idealna. Poza tym te rozwiązania najlepiej sprawdzają się w przypadku młodszych dzieci. Starsze dzieci natomiast nie tylko potrzebują większego dostępu do internetu, ale często używają urządzeń, których rodzic nie kontroluje lub których nie może monitorować, takich jak te wydane przez szkołę, konsole do gier lub urządzenia w domach znajomych. Dlatego tak ważne jest informowanie dzieci o swoich oczekiwaniach i niebezpieczeństwach, na które mogą się natknąć w internecie.

Dobrze jest też rozważyć przeznaczenie osobnego komputera tylko dla dzieci, dzięki czemu nie zainfekują sprzętu używanego do newralgicznych działań, jak obsługa bankowości internetowej. Komputer warto postawić w łatwo dostępnym miejscu, aby monitorować działania dzieci, i zabezpieczyć odpowiednim oprogramowaniem.

W przypadku urządzeń mobilnych można rozważyć stworzenie w domu miejsca, w którym będą się wszystkie ładować. Zanim dzieci pójdą spać, należy umieścić wszystkie urządzenia mobilne w tym miejscu, tak aby dzieci nie ulegały pokusie korzystania z nich, gdy powinny spać. 

Dawanie przykładu

Jako rodzice i opiekunowie powinniśmy dawać dzieciom dobry przykład. Kiedy rozmawiamy z dziećmi, odłóżmy własne urządzenie cyfrowe i porozmawiajmy z nimi twarzą w twarz. Nie używajmy urządzeń mobilnych przy stole i nigdy nie wysyłajmy SMS-ów podczas jazdy samochodem. Kiedy dzieci popełniają błędy, traktujmy każdy z nich jako doświadczenie, z którego można się uczyć, zamiast natychmiast je dyscyplinować. Upewnijmy się, że czują się komfortowo mówiąc nam, że napotykają coś nieodpowiedniego w internecie lub w momencie, gdy uświadomią sobie, że same zrobiły coś złego.

Zgłaszanie niewłaściwych treści

W Polsce od ponad 15 lat o bezpieczeństwo i ochronę najmłodszych w sieci dba zespół Dyżurnet.pl działający w NASK i będący jednym z zespołów CSIRT. Eksperci Dyżurnet.pl nie tylko zajmują się analizowaniem zgłoszeń i reagowaniem na seksualne wykorzystywanie dzieci, ale również inicjują prace, dyskusje, zespoły, które mają na celu jeszcze lepszą i skuteczniejszą ochronę dzieci. Wszelkie niepokojące treści internetowe można zgłaszać na stronie https://dyzurnet.pl/.

Zapraszamy do obejrzenia krótkiego filmu na temat bezpieczeństwa dzieci online. Link dostępny tutaj. 

Kampania „Jak chronić się w internecie – nie tylko podczas Europejskiego Miesiąca Bezpieczeństwa” powstała na podstawie materiałów SANS Institute.