Cyberoszustwa, deepfaki, dezinformacja – to zagrożenia, które na ostatniej prostej przed wyborami mogą dawać o sobie znać, karmiąc się emocjami towarzszącymi finałowi kampanii.

Oszuści mogą próbować wykorzystać temat wyborów do ataków phishingowych, próbując podszywać się pod oficjalne instytucje czy komitety wyborcze, dla wyłudzenia naszych danych i pieniędzy. Mogą także generować za pomocą narzędzi sztucznej inteligencji deepfaki wykorzystujące wizerunki polityków – na przykład po to, by reklamować fałszywe inwestycje. Aktorzy dezinformacji mogą z kolei podsuwać nam fałszywe treści, próbując w ostatnich dniach przed wyborami manipulować opinią publiczną i potęgować niepokoje społeczne.

Co robić, by nie dać się zwieść?

Podstawową ochroną przed tymi zagrożeniami jest krytyczne myślenie. Wiąże się ono z analizowaniem napływających informacji, odróżnianiem faktów od opinii, nieuleganiem pierwszemu wrażeniu, a także zadawaniem pytań, takich jak:

Czy to prawdopodobne?

Czy ma sens?

Czy na pewno?

Podstawą krytycznego myślenia w kontekście zagrożeń w przestrzeni cyfrowej, jest założenie, że nie wszystko co widzimy w internecie jest prawdą i nie każdy w sieci ma względem nas dobre intencje. Warto o tym pamiętać, szczególnie gdy mamy do czynienia z emocjonalnym przekazem: czy to ofertą wyjątkowo szybkiego zarobku, czy też szokującym doniesieniem na temat przebiegu wyborów.

Zatrzymaj się i sprawdź, zanim uwierzysz

Każdy przekaz, który wywołuje w nas emocje – te negatywne, jak gniew czy strach, ale i pozytywne, jak ekscytacja na myśl o szansie na łatwe pieniądze – powinien skłonić nas do tego, by zatrzymać się i przeanalizować sytuację.
 

Sprawdź, czy nie masz do czynienia z deepfakiem. Zastanów się, czy przekaz jest wiarygodny. Przeanalizuj, czy prezentowana osoba wygląda naturalnie. Przyjrzyj się także, czy nie występują błędy w obrazie (np. niepasujący do wypowiedzi ruch ust), błędy w głosie (np. nagłe zmiany akcentu) oraz błędy językowe (np. w odmianie liczebników) - mogą one wskazywać na to, że masz do czynienia z deepfakiem.
 

Sprawdź, czy nie masz do czynienia z phishingiem. Zweryfikuj, kto jest nadawcą wiadomości. Czy nie wywiera na Tobie presji czasu, skłaniając do natychmiastowego kliknięcia w link? Czy oferta nie jest zbyt dobra, by była prawdziwa? Czy nadawca nie wymaga od Ciebie podania wrażliwych danych, w tym danych logowania do bankowości czy serwisów społecznościowych?

Sprawdź, czy nie masz do czynienia z dezinformacją. W sieci pojawił się szokujący wpis na temat wyborów? Zweryfikuj, kto jest autorem danej treści. Sprawdź, czy tę samą informację przekazują inne, wiarygodne źródła. Nie podawaj dalej wiadomości, zanim zweryfikujesz ich prawdziwość.

Próby oszustw w cyberprzestrzeni zgłaszaj na https://incydent.cert.pl/, a fałszywe informacje na https://www.bezpiecznewybory.pl/zglos-incydent/formularz.

Sprawdź, zanim uwierzysz. Bądź bezpiecznym wyborcą!

Artykuł wyraża jedynie poglądy autorów i nie może być utożsamiany z oficjalnym stanowiskiem Ministra Cyfryzacji.

Opublikowano: 13.05.2025