Aktualności

Polacy a prywatność w sieci – między świadomością a praktyką

W dobie cyfryzacji, gdy codzienne życie coraz mocniej przenosi się do sieci, ochrona prywatności i bezpieczeństwo cyfrowe zyskują na znaczeniu. Choć wielu Polaków deklaruje świadomość zagrożeń online, dane pokazują, że nie zawsze idzie za tym realne działanie. Jak naprawdę wygląda ich podejście do bezpieczeństwa w sieci? Podajemy na podstawie aktualnych raportów i badań.

 

 

Codzienność online

W 2024 roku z internetu korzystało 88,1% Polaków, co przekłada się na 35,75 miliona użytkowników. Aż 97% z nas posiada smartfona, natomiast 79,7% – komputer stacjonarny lub laptopa. Przeciętny użytkownik internetu w Polsce spędza online ponad 6 godzin dziennie, z czego prawie 2 godziny przeznacza na media społecznościowe, głównie Facebooka, Instagram, YouTube i TikToka. Tak intensywna obecność w sieci rodzi pytania o naszą świadomość zagrożeń i dbałość o prywatność cyfrową. Źródło: Digital 2024 Poland, We Are Social & Meltwater,2024

 

Polacy i zakupy online

W 2023 roku 58% Polaków kupiło coś w internecie. Najczęściej szukamy produktów za pomocą wyszukiwarek (40,5%) lub porównywarek cenowych (35,8%), a przy wyborze marek korzystamy ze stron z recenzjami lub przeglądarek (58,8%). Skłonność do zakupów online łączy się z chęcią udostępniania danych – często nawet bez pełnej świadomości ryzyka. Źródło: Digital 2024 Poland, We Are Social & Meltwater, 2024

 

Wzrost cyberzagrożeń

Z danych CERT Polska wynika, że w 2024 roku zgłoszono 600 990 incydentów, z czego 103 449 sklasyfikowano jako realne zagrożenia. Najczęściej były to oszustwa komputerowe (97 995 przypadków, 95%), w tym phishing (40 120). Najbardziej rozpowszechnionym rodzajem oszustw komputerowych były próby wyłudzania poufnych danych, np. loginu i hasła do poczty, strony banku, portalu społecznościowego czy innej usługi online. Fałszywe sklepy, oszustwa inwestycyjne czy podszywanie się pod platformy OLX, Allegro czy Facebook to najpopularniejsze formy cyberprzestępstw. Źródło: CERT Polska, Raport 2024

 

Oszustwa i wyłudzenia tożsamości

Utrata dokumentów czy ich kradzież staje się coraz bardziej kosztowna. W trzecim kwartale 2023 roku zgłoszono 2 587 prób wyłudzenia kredytów. To oznacza codzienne próby kradzieży na kwotę 1,1 mln zł. W pierwszym kwartale 2024 roku liczba prób wzrosła do 3 068, co oznacza średnio 34 dziennie – łącznie aż 911 tys. zł dziennie. Najczęściej wykorzystywane są dane z dokumentów tożsamości.Źródło: BIK i ZBP – System Dokumenty Zastrzeżone, 2024

 

Świadomość cyfrowa Polaków

Z raportu Urzędu Komunikacji Elektronicznej (UKE) wynika, że:
– 76% Polaków używa programów antywirusowych na komputerze,
– 62% na smartfonie,
– 80% regularnie aktualizuje system,
– 87% nie udostępnia haseł do bankowości,
– 72% nie otwiera załączników od nieznanych nadawców.
Jednak tylko 57% potrafi rozpoznać bezpieczne połączenie internetowe.
Źródło: UKE, Raport klientów indywidualnych 2023

 

Świadomość i wiedza – jak jest naprawdę?
Choć większość Polaków deklaruje, że prywatność w sieci jest dla nich ważna, tylko 35% korzysta z rozwiązań ją zwiększających – jak VPN, dwuskładnikowe logowanie czy bezpieczne przeglądarki. Zaledwie co czwarty badany czyta regulaminy, a 30% w ogóle się z nimi nie zapoznaje. Źródło: ClickMeeting, Raport 2024; UKE, 2023

Według badania ChronPESEL.pl 25% Polaków jest skłonnych podać dane osobowe, aby np. otrzymać rabat w sklepie. Aż 80% nie wie, gdzie trafiają ich dane, a 70% nie potrafi ich skutecznie chronić.

Z badania serwisu ChronPESEL.pl i Krajowego Rejestru Długów:
– 1/3 Polaków miała do czynienia z próbą wyłudzenia danych,
– 12% padło ofiarą,
– 13,5% miało wyciek danych z instytucji,
– tylko 5% wie, jak postępować w przypadku wycieku,
– zaledwie 15% czuje się dobrze przygotowana do ochrony danych.
Źródło: ChronPESEL.pl i KRD, 2024

 

Obawy i zaufanie

Z danych ClickMeeting i Santander Consumer Banku wynika, że 33% Polaków spotkało się z próbą wyłudzenia danych, a 12–18% padło ofiarą. Jednocześnie aż 86% uważa, że potrafi rozpoznać phishing, choć tylko 18,5% jest tego całkowicie pewnych. Tylko połowa badanych wie, jak zareagować w przypadku wycieku danych. Większość Polaków (78%) obawia się o bezpieczeństwo danych w sieci, ale zaufanie do nowoczesnych technologii jest ograniczone – 45% uważa, że nie są one wystarczające do ochrony prywatności. Największy sceptycyzm wykazują osoby powyżej 50. roku życia. Młodsze pokolenia częściej wskazują na obawy związane z prywatnością w mediach społecznościowych.

Najbardziej niepokoją ich:
– utrata pieniędzy (70%),
– wyłudzenia kredytów (58%),
– utrata danych osobowych (45%),
– zainfekowanie urządzenia wirusem (33%),
– przejęcie kontroli nad sprzętem (32%).
Źródło: „Test z cyberbezpieczeństwa”, IBRiS dla Santander Consumer Bank, 2024

 

Rośnie potrzeba edukacji
33% Polaków przyznaje, że ma niewielką lub żadną wiedzę z zakresu cyberbezpieczeństwa. 66% deklaruje chęć poszerzenia wiedzy, jednak aż 26% nadal używa tych samych haseł w wielu miejscach.
Źródło: Fundacja Digital Poland – „Cyberbezpieczeństwo oczami Polaków 2024”

 

Zaufanie i technologie
Tylko 42% Polaków uważa, że obecne zabezpieczenia technologiczne są wystarczające. 45% jest sceptyczna. Większość (69%) woli korzystać z usług dostawców z Polski, 43% ufa firmom z krajów anglosaskich.
Źródło: Fundacja Digital Poland, Raport 2024

 

Polacy coraz więcej wiedzą o zagrożeniach cyfrowych, ale ich działania często nie nadążają za deklaracjami. Brakuje stosowania podstawowych zasad bezpieczeństwa, zbyt wiele osób ufa, że "mnie to nie dotyczy". Tymczasem każdy pozostawiony w sieci ślad może być wykorzystany – przez reklamodawców, ale też cyberprzestępców. Kluczowa jest edukacja, odpowiedzialność i świadome zarządzanie własną prywatnością w cyfrowym świecie.

 

 

 

 

 

  • Artykuł wyraża jedynie poglądy autorów i nie może być utożsamiany z oficjalnym stanowiskiem Ministra Cyfryzacji.
  •